204. rocznica urodzin Cypriana Kamila Norwida, patrona Szkoły
Cyprian Kamil Norwid (24 września 1821 – 23 maja 1883)
Imiona Norwida: Cyprian Ksawery Gerard Walenty

24 września 1821 roku w miejscowości Laskowo-Głuchy, niedaleko Radzymina, urodził się Cyprian Kamil Norwid – patron naszej Szkoły, jeden z najwybitniejszych twórców polskiego romantyzmu. Był poetą, prozaikiem, dramatopisarzem, a także rzeźbiarzem, malarzem i rysownikiem. Za życia niedoceniany, dziś uznawany jest za jednego z najważniejszych i najoryginalniejszych artystów XIX wieku, którego dzieło wykracza poza ramy epoki.
Po śmierci matki wychowywał się pod opieką babki, Anny Hilarii Sobieskiej, w majątku w Dębinkach, a następnie zamieszkał z ojcem i rodzeństwem w Warszawie. To właśnie tutaj spędził swoją młodość i rozpoczął naukę malarstwa. W czasie bierzmowania przyjął dodatkowe imię – Kamil – zaczerpnięte z tradycji rzymskiej.
W 1842 roku wyjechał za granicę, najpierw do Niemiec, później do Włoch, gdzie kontynuował studia artystyczne. W Berlinie został aresztowany z powodów politycznych, co negatywnie odbiło się na jego zdrowiu. Następnie przebywał w Brukseli i Rzymie, gdzie zaprzyjaźnił się m.in. z Zygmuntem Krasińskim. Od 1849 roku mieszkał w Paryżu, pozostając w bliskich relacjach z najwybitniejszymi przedstawicielami polskiej i europejskiej emigracji – Fryderykiem Chopinem, Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim.
W życiu Norwida szczególne miejsce zajęła jego wielka, niespełniona miłość – Maria Kalergis, wybitna pianistka i muza epoki. Uczucie, które poeta żywił do niej z niezwykłą intensywnością, spotkało się jednak z obojętnością z jej strony. To dramatyczne doświadczenie osobiste znalazło odbicie w jego twórczości i na trwałe wpłynęło na jego wrażliwość oraz artystyczne spojrzenie na świat.
Rozczarowania osobiste i trudności finansowe skłoniły go do wyjazdu do Stanów Zjednoczonych, gdzie próbował utrzymywać się z pracy artystycznej. Do Europy powrócił w 1854 roku i osiadł na stałe w Paryżu. W 1868 roku został przyjęty do Société des Artistes.
Ostatnie lata życia Norwida były naznaczone ubóstwem i pogarszającym się zdrowiem, w tym stopniową utratą słuchu. W 1877 roku osiedlił się w Zakładzie św. Kazimierza w Ivry pod Paryżem – przytułku dla polskich weteranów i sierot – gdzie spędził ostatnie dni swojego życia, zmarł 23 maja 1883 roku. Początkowo pochowany na cmentarzu w Ivry, pięć lat później jego szczątki przeniesiono do wspólnej mogiły polskich emigrantów w Montmorency. Symboliczny pochówek poety miał miejsce 24 września 2001 roku na Wawelu – urna z ziemią z jego grobu została złożona w Krypcie Wieszczów, obok nagrobków Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego, wieńcząc hołd oddany jednemu z najwybitniejszych twórców polskiego romantyzmu.
Norwid został odkryty na nowo dopiero na przełomie XIX i XX wieku dzięki Zenonowi Przesmyckiemu „Miriamowi”, który publikował jego utwory w piśmie Chimera. A pełna edycja dzieł poety ukazała się dopiero w latach 1971–1976 staraniem Juliusza Witolda Gomulickiego (Pisma wszystkie).
Twórczość Norwida wykracza poza schematy swojej epoki – łączy refleksję nad problemami współczesności z ponadczasową wizją człowieka i świata, mocno zakorzenioną w tradycji i religii. Dziś uznawany jest za proroka nowoczesnej literatury, a jego dzieło pozostaje nieustannie aktualne.
Pamiętając o 204. rocznicy urodzin naszego Patrona, wspominamy życie i twórczość artysty, którego dorobek duchowy i intelektualny pozostaje nieocenionym dziedzictwem polskiej kultury.

Maria Kalergis z różami we włosach. Autor Norwid, Cyprian Kamil (1821-1883), źródło: Polona

 

Portret Cypriana Norwida, Współautor Szweycer, Michał (1809-1871)., źródło: Biblioteka Narodowa, Polona.pl

Cyprian Kamil Norwid, Autoportret | ok. 1849, Muzeum Narodowe w Warszawie

Portret Cypriana Norwida, fot. Zakład Fotograficzny Hamaret (Paryż), źródło: Biblioteka Narodowa, Polona.pl