27 października 2023 r. naszą szkołę odwiedził Dominik Dobrowolski – wrocławski ekolog i podróżniki, który od wielu lat organizuje akcje związane z ochroną rzek przed zaśmiecaniem. Za swoją pracę społeczną w roku 2022 został wyróżniony tytułem Społecznika Roku Newsweek Polska. Współpracuje przy takich ogólnopolskich akcjach jak: „Ekowalentynki”, „Recykling daje owoce”, „Kręci nas recykling”. Razem z Przemysławem Przybylskim, rzecznikiem banku Credit Agricole i współorganizatorem Akcji Czysta Odra przybliżyli nam temat ochrony naszej planety. Opowiedzieli młodzieży o problemie plastikowych śmieci w środowisku i o kampanii #Mniejplastiku.

Skąd pomysł na Akcję Czysta Odra? Dominik Dobrowolski wspólnie z przyjaciółmi postanowił zadbać o wyjątkową rzekę, bo łączącą trzy państwa: Czechy, Polskę i Niemcy. Na przełomie kwietnia i maja 2022 przeprowadził razem z lokalnymi organizacjami i 15 tys. wolontariuszek i wolontariuszy pierwszą akcję sprzątania Odry od jej źródeł do Bałtyku.

W drugiej edycji projektu wzięło udział 20 tys. tysięcy wolontariuszek i wolontariuszy, 145 ton zebranych śmieci. Większość to jednorazowe opakowania: plastikowe i szklane butelki i aluminiowe puszki, opakowania po alkoholach („małpki”, jednorazowe butelki po piwie). Na brzegach rzek i w jej nurcie wyławiano także: opony, odpady samochodowe, śmieci poremontowe (meble) i budowlane (mnóstwo styropianu), kable, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (monitory, lodówki … .), ubrania. Były też nietypowe odpady: hulajnogi elektryczne, rowery, a nawet worek z grosikami.

Nie tylko Odra tonie w śmieciach. Wszystkie rzeki, lasy, plaże, Bałtyk pełne są jednorazowych opakowań – mówi Dominik Dobrowolski. Co roku każdy mieszkaniec Europy produkuje średnio 180 kg odpadów opakowaniowych (Eurostat 2020) z czego średnio 20–30% to opakowania po napojach. Jako konsumenci tylko w Polsce przynosimy ze sklepów ponad 5 mln ton opakowań rocznie. Według danych Eurostatu do recyklingu w 2020 r. trafiło 55,5% odpadów, czyli nieco ponad połowa z nich. W Polsce do recyklingu trafia 30% odpadów, a reszta… . Reszta ląduje na składowiskach, w spalarniach lub w środowisku, w rzekach, w Bałtyku.

80% zanieczyszczenia Morza Bałtyckiego to odpady trafiające z lądu, które płyną rzekami, przede wszystkim polskimi rzekami. Śmieci w Bałtyku nie ulegają biodegradacji tylko kumulacji, tworząc razem z organiczną materią (obumarłymi sinicami i glonami) pustynie siarkowodorowe, gdzie nie przeżyją żadne organizmy, oprócz bakterii siarkowych. Problem zaśmiecenia Polski to problem systemowy oraz kulturowy.

Ponad 9 tys. worków śmieci zebrali uczestnicy pierwszej edycji Akcja Czysta Wisła , która odbyła się na przełomie sierpnia i września 2023 r. na całej długości Królowej polskich rzek i wielu jej dopływach. Akcja odbyła się w ramach kampanii ekologiczno-edukacyjnej #mniejplastiku. Okazało się, że troska o czystą Wisłę łączy tysiące serc i rąk.

Wolontariusze zebrali łącznie 9650 worków śmieci (ponad 110 ton).

W Akcji Czysta Wisła nie ilość zebranych śmieci była najważniejsza, ale zaangażowanie uczestników i chęć stałej troski o stan rzeki. Akcja Czysta Wisła, podobnie jak cała kampania #mniejplastiku, ma na celu zwracanie uwagi na problem zanieczyszczenia środowiska, szczególnie plastikowymi odpadami i uświadamianie wszystkim konsumentom, że tylko my możemy ten problem rozwiązać. W jaki sposób? Przede wszystkim należy stosować tych pięć zasad:

1. Ograniczaj zakupy do tego, czego naprawdę potrzebujesz.
2. Używaj rzeczy wielokrotnego użytku, nie jednorazowych.
3. Naprawiaj zepsute, zamiast kupować nowe rzeczy.
4. Rezygnuj z opakowań, których nie potrzebujesz.
5. Segreguj odpady i pomagaj w ich przetwarzaniu.

W Polsce zaledwie około 30 proc. plastikowych odpadów jest przetwarzanych i ponownie wykorzystywanych. Reszta ląduje bezużytecznie na wysypiskach, w lasach, w rzekach lub w morzu. Są tam nie tylko źródłem zatrucia środowiska, ale i marnotrawstwem cennego surowca wtórnego.

Więcej porad, jak walczyć z plastikiem i mikroplastikiem, a także aktualności o organizowanych akcjach można znaleźć na www.mniejplastiku.pl i https://www.facebook.com/CleanUpVistula/

Organizatorzy spotkania: Katarzyna Kostrzewa, Justyna Bylak